Nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động thanh tra, giám sát ngân hàng
Ngày 6/7/2010, Cơ quan Thanh tra giám sát Ngân hàng (TTGS - Ngân hàng
Nhà nước) tổ chức Hội thảo “Giải pháp nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt
động Thanh tra, giám sát ngân hàng”. Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Giàu đã
đến dự.
Tại đây, Thống đốc khẳng định: công tác TTGS luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Ban lãnh đạo NHNN. Mô hình Cơ quan TTGS ngân hàng trực thuộc NHNN đã phát huy hiệu quả từ hoạt động thực tiễn thời gian vừa qua, có đóng góp to lớn vào thành tựu chung của Ngành. Tuy nhiên, để công tác TTGS đạt hiệu quả cao hơn, Cơ quan TTGS phải tiếp tục kiện toàn bộ máy tổ chức, xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, đánh giá thực tiễn hoạt động, ... nhằm góp phần đảm bảo an toàn hệ thống.
Cơ quan TTGS ngân hàng chính thức hoạt động từ ngày 1/8/2009 theo Quyết định số 83/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ trên cơ sở hợp nhất 4 đơn vị của NHNN Việt Nam gồm: Thanh tra Ngân hàng, Vụ Các Ngân hàng, Vụ Các Tổ chức tín dụng (TCTD) hợp tác, Trung tâm phòng chống rửa tiền. Với việc thành lập Cơ quan TTGS ngân hàng, NHNN đã có một tổ chức thanh tra, giám sát thực hiện đủ 4 khâu của quá trình quản lý nhà nước đối với TCTD gồm: Ban hành cơ chế, chính sách, quy chế; cấp phép và thu hồi giấy phép; thanh tra, giám sát; xử lý sau thanh tra; đồng thời thực hiện nhiệm vụ thanh tra hành chính; giải quyết khiếu nại tố cáo, phòng chống tham nhũng và phòng chống rửa tiền. Đây là bước đột phá, một nỗ lực nhằm nâng cao hiệu quả, hiệu lực của hoạt động TTGS; và tiến gần hơn tới thông lệ quốc tế về TTGS ngân hàng.
Ông Nguyễn Đăng Hồng, Phó Chánh Thanh tra, Cơ quan TTGS ngân hàng cho biết, thực hiện các nhiệm vụ theo chương trình kế hoạch năm 2009, triển khai nhiệm vụ năm 2010 và các chỉ đạo của Thống đốc NHNN, Cơ quan TTGS ngân hàng đã triển khai và hoàn thành 19 cuộc thanh tra, kiểm tra, trong đó có 5 cuộc thanh tra theo kế hoạch, 14 cuộc thanh tra, kiểm tra đột xuất. Các nội dung thanh tra tập trung vào việc cho vay hỗ trợ lãi suất, cho vay theo lãi suất thỏa thuận, thanh tra việc chấp hành chế độ quản lý ngoại hối và quản lý, hoạt động sàn vàng.
Kết quả thanh tra đã chỉ ra những tồn tại, sai phạm, rủi ro tiềm ẩn trong hoạt động của TCTD, thị trường tiền tệ. Trên cơ sở đó, Cơ quan TTGS đã đưa ra những yêu cầu, cảnh báo cần thiết. Cơ quan TTGS đã từng bước triển khai áp dụng phương pháp thanh tra trên cơ sở rủi ro theo thông lệ quốc tế về giám sát ngân hàng hiệu quả; thực hiện giám sát chặt chẽ, góp phần đảm bảo hoạt động của từng TCTD và toàn hệ thống TCTD nằm trong tầm kiểm soát của NHNN.
Để đảm bảo đủ thông tin phục vụ công tác TTGS, Cơ quan TTGS đã từng bước xây dựng kho thông tin dữ liệu, cập nhật tình hình từ hoạt động thanh tra tại chỗ, giám sát từ xa, báo cáo kiểm toán độc lập, thông tin từ báo cáo hoạt động kiểm tra, kiểm soát nội bộ TCTD. Cơ quan TTGS cũng đã bố trí Tổ thường trực đường dây nóng tiếp nhận các phản ánh của công dân và doanh nghiệp liên quan đến chủ trương, chính sách của Nhà nước thuộc lĩnh vực ngân hàng và các nội dung liên quan đến hoạt động ngân hàng, kịp thời xử lý hoặc trình lãnh đạo NHNN theo thẩm quyền những thông tin tiếp nhận qua đường dây nóng... Bên cạnh đó, các Vụ chức năng cũng đã thực hiện tốt công tác quản lý cấp phép; thanh tra hành chính, giải quyết khiếu nại tố cáo, phòng chống tham nhũng và tội phạm; công tác phòng chống rửa tiền; tổ chức đào tạo cán bộ...
Nâng cao năng lực, hiệu quả thanh tra, giám sát
TS. Nguyễn Thị Kim Thanh, Viện trưởng Viện Chiến lược ngân hàng (NHNN) cho rằng, hiệu quả của một hệ thống giám sát không chỉ phụ thuộc vào mô hình hợp nhất hay không, còn phụ thuộc nhiều yếu tố quan trọng khác. Do đó, theo TS. Thanh thời gian tới, Cơ quan TTGS ngân hàng phải tăng cường năng lực giám sát; bổ sung nhân lực có trình độ cao; đào tạo cán bộ và khuyến khích, tạo điều kiện cho các cán bộ hoàn thành các chứng chỉ quản trị rủi ro. TTGS ngân hàng cũng phải đầu tư mạnh cho công nghệ, đáp ứng nhu cầu xử lý và trao đổi thông tin giữa các cơ quan giám sát và tổ chức bị giám sát.
Một trong những kế hoạch đã và đang được triển khai của TTGS ngân hàng là áp dụng phương pháp thanh tra trên cơ sở rủi ro theo thông lệ quốc tế. Được sự giúp đỡ của chuyên gia Quỹ tiền tệ Quốc tế, TTGS ngân hàng đã tiến hành thanh tra thử nghiệm theo phương pháp này tại một số TCTD. Kết quả bước đầu đã cho thấy mặt tích cực và tính hiệu quả của phương pháp thanh tra trên cơ sở rủi ro.
Tham dự Hội thảo, Phó thống đốc Thường trực NHNN Trần Minh Tuấn đã có những đánh giá bước đầu về hoạt động của Cơ quan TTGS. Phó thống đốc cho rằng, thời gian tới Cơ quan TTGS ngân hàng cần làm tốt những việc sau: Thứ nhất, tăng cường công tác giám sát từ xa, nhằm đưa ra những cảnh báo sớm về rủi ro. Vì, nếu nhận biết được vấn đề sớm chúng ta sẽ có biện pháp can thiệp sớm, giảm được thiệt hại, thậm chí không để xảy ra thiệt hại. Thứ hai, tiếp tục xây dựng củng cố bộ máy TTGS một cách thống nhất từ trung ương đến địa phương. Thứ ba, hoàn chỉnh khuôn khổ pháp lý cho hoạt động TTGS ngân hàng, trước mắt là thực hiện tốt Nghị định 91/1999/NĐ-CP về tổ chức và hoạt động của thanh tra ngân hàng, tiến đến xây dựng Luật về TTGS ngân hàng.
Thanh Hường - Website NHNN