Cung cầu ngoại tệ trên thị trường sẽ được cải thiện

Câu hỏi: Hiện nay thị trường ngoại tệ đang có biểu hiện căng thẳng, các doanh nghiệp phản ánh gặp khó khăn khi mua ngoại tệ của các NHTM, đề nghị Vụ trưởng cho biết ý kiến về tình trạng này?

Trả lời: Trong thời gian qua, thị trường ngoại hối trong nước có những biểu hiện căng thẳng. Khác với năm 2008, điều kiện kinh tế vĩ mô trong 6 tháng đầu năm 2009 không phải là nguyên nhân chính gây nên tình trạng căng thẳng trên thị trường ngoại hối. Nguyên nhân chủ yếu làm căng thẳng ngoại tệ trên thị trường trong thời gian vừa qua là do tác động của các yếu tố: (i) Do khủng hoảng tài chính, suy thoái kinh tế toàn cầu đã tác động tâm lý găm giữ ngoại tệ. Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu găm giữ, không bán ngoại tệ nên NHTM không có đủ ngoại tệ để điều hoà cho nền kinh tế. Thêm vào đó, giới đầu cơ đã lợi dụng tâm lý găm giữ ngoại tệ trên thị trường, đưa ra những tin đồn thất thiệt để mua bán kiếm lời, gây nên biến động tỷ giá trên thị trường “chợ đen”; (ii) Tác động của chính sách hỗ trợ lãi suất đối với các doanh nghiệp vay bằng VND. Do lãi suất vay VND thấp, phạm vi và thời gian cho vay được mở rộng, theo chủ trương kích cầu của Chính phủ, một số doanh nghiệp có ngoại tệ có xu hướng không muốn bán ngoại tệ ra và chỉ muốn vay bằng VND. Vì vậy mặc dù nhu cầu ngoại tệ không quá lớn nhưng do doanh nghiệp không bán ngoại tệ cho hệ thống ngân hàng, nên các NHTM không có đủ ngoại tệ để phục vụ doanh nghiệp.

Câu hỏi: Đề nghị Vụ trưởng cho biết các biện pháp ổn định thị trường ngoại tệ của NHNN trong giai đoạn hiện nay?

Trả lời: Để ổn định thị trường ngoại tệ trong giai đoạn hiện nay, với những nguyên nhân như đã phân tích ở trên, NHNN đã và đang triển khai đồng bộ các biện pháp sau: (i) Tăng cường chấn chỉnh hoạt động mua bán ngoại tệ của NHTM, đại lý thu đổi ngoại tệ, hạn chế hoạt động của thị trường “chợ đen”. Mới đây NHNN đã có công văn số 4941/NHNN-QLNH chấn chỉnh hoạt động thu phí trong các giao dịch hối đoái gửi các Tổ chức tín dụng và các cơ quan có liên quan (Bộ Công an, Bộ Công thương) phối hợp triển khai thực hiện các biện pháp cần thiết; Đồng thời gắn trách nhiệm của Tổng giám (Giám đốc) các TCTD nếu để xảy ra vi phạm đối với TCTD mình quản lý; (ii) Tăng cường kiểm tra, thanh tra hoạt động mua bán ngoại tệ của NHTM, xử lý nghiêm các trường hợp cố tình mua, bán USD với tỷ giá ngoài biên độ cho phép; (iii) Áp dụng các biện pháp chống găm giữ ngoại tệ một cách hợp lý kết hợp tăng cường công tác tuyên truyền, giải thích để hạn chế tâm lý găm giữ ngoại tệ; (iv) Tạo sự đồng thuận giữa các NHTM thống nhất hạ mặt bằng lãi suất cho vay ngoại tệ xuống còn từ 3-3,5%, mặt bằng lãi suất huy động ngoại tệ ở mức từ 1-1,5%, giúp cho việc nắm giữ VND có lợi hơn và giảm áp lực tăng dư nợ VND.

Câu hỏi: Đề nghị Vụ trưởng cho biết định hướng điều hành tỷ giá của NHNN trong thời gian tới

Trả lời: So với năm 2008, các yếu tố kinh tế vĩ mô của Việt Nam về cơ bản đã chuyển biến theo hướng tích cực hơn. Trong 6 tháng đầu năm 2009, theo số liệu của Tổng cục Thống kê, Việt Nam đã nhập siêu khoảng 2,1 tỷ USD chỉ bằng 14,7% so với cùng kỳ năm trước, và kế hoạch cả năm của Bộ Công thương nhập siêu dưới 20% so với kim ngạch xuất khẩu, nghĩa là nhập siêu dưới 10 tỷ USD cả năm 2009. Chỉ số giá tiêu dùng CPI tính đến hết tháng 6/2009 chỉ tăng 2,68% so với cuối năm 2008. Đồng thời dòng vốn đầu tư gián tiếp đang có xu hướng chuyển vào, riêng trong Quý II năm 2009 đã chuyển vào ròng. Vốn FDI thực hiện 6 tháng đầu năm đạt khoảng 4 tỷ USD và cả năm có thể giải ngân lên đến 8 tỷ USD, các khoản vay của WB, ADB cho mục tiêu xóa đói giảm nghèo và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế tăng lên từ 1,2-1,5 tỷ USD so với kế hoạch cũ. Nguồn kiều hối, lao động nước ngoài gửi về 6 tháng đầu năm cũng ở mức 2,83 tỷ USD, tuy có giảm so với năm 2008 nhưng không giảm nhiều, dự kiến cả năm 2009 đạt từ 5,8-6 tỷ USD so với 7,2 tỷ USD của năm 2008.

Trong bối cảnh đó, với các biện pháp đồng bộ mà NHNN đang triển khai thực hiện, tình hình cung cầu trên thị trường sẽ được cải thiện và tâm lý găm giữ sẽ được giải tỏa.

Trong thời gian tới NHNN tiếp tục điều hành tỷ giá theo hướng ổn định, linh hoạt trên cơ sở cung cầu ngoại tệ trên thị trường, bảo đảm sự ổn định kinh tế vĩ mô, hài hòa lợi ích các chủ thể kinh tế và sự bền vững của cán cân thanh toán quốc tế, bảo đảm việc sử dụng ngoại tệ cho các mục đích cần thiết, đáp ứng ngoại tệ phục vụ nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu trong nền kinh tế.